Na pytanie, dlaczego na wigilijnym stole zazwyczaj znajduje się karp, większość z nas odpowie, że po prostu taka jest tradycja, pielęgnowana w rodzinach od pokoleń. Jednak gdy przyjrzymy się opisom świąt z czasów przedwojennych, zauważymy, że podczas Bożego Narodzenia przygotowywano inne dostępne w okolicy ryby, np. liny, sandacze, pstrągi czy leszcze. W latach 50. po II wojnie światowej dostępność świeżych ryb była jeszcze bardziej utrudniona, dlatego ówczesne władze zarządziły tworzenie stawów z tanimi i łatwymi w hodowli karpiami. W czasach PRL-u praktycznie były to jedyne świeże ryby dostępne w sklepach, zwłaszcza w okresie przedświątecznym. Stąd zrodził się nowy zwyczaj jedzenia karpia na wigilię, który jest praktykowany w wielu polskich domach aż do dnia dzisiejszego.
Karp to niejedyna ryba kojarzona z wigilijną wieczerzą. Coraz częściej zastępowana jest dorszem, którego mięso jest białe, łagodne w smaku i zawiera znacznie mniej uciążliwych do wybierania ości, przez co chętnie podawany jest dzieciom oraz osobom starszym. Kawałki fileta można panierować dokładnie w taki sam sposób jak karpia, a po usmażeniu mięso jest soczyste i delikatne. Doskonale smakuje również dorsz zapieczony w cieście francuskim lub drobno rozgniecionych płatkach kukurydzianych. Z mniejszych kawałków przyrządza się również popularną na święta rybę po grecku.
W południowych regionach Polski często na święta przyrządzane są pstrągi – słodkowodne ryby o smacznym, chudym mięsie zawierającym mnóstwo kwasów omega-3. Pieczony w folii z dodatkiem świeżych ziół, przypraw oraz soku cytrynowego zachwyca delikatnością i mało ościstym mięsem. Na święta można również przygotować pstrąga ziołowo-cytrusowego o pysznej lekko egzotycznej nucie smakowej lub niewielkich rozmiarów pstrągi w chrupiącej panierce, smażone w całości na pachnącym śmietaną maśle klarowanym.
Niezwykle delikatne różowe mięso praktycznie bez ości – tym wyróżnia się łosoś, który ze względu na smak i właściwości należy do jednych z bardziej lubianych i częściej kupowanych ryb. Usmażone na maśle filety z dodatkiem białego pieprzu oraz soku cytrynowego są kremowe, aromatyczne i wyjątkowo delikatne. Warto smażyć je wraz ze skórką, dzięki której podczas obracania kawałków nie rozpadną się na mniejsze części. Wigilijnym gościom na pewno posmakuje łosoś pieczony z warzywami albo filety ukryte pod warstwą aromatycznego sosu koperkowego przyrządzonego na bazie gęstej śmietany.
Po tę wyjątkową morską rybę warto sięgać nie tylko ze względu na wyśmienity smak, lecz także przez jej wartości odżywcze. Mięso halibuta jest dość drogie, dlatego nie jest ono tak popularne jak np. panga, tilapia czy mintaj, jednak warto w zastępstwie za karpia usmażyć go w panierce z bułki tartej i podać w trakcie świątecznej wieczerzy. Do smażenia doskonale nadają się zarówno podzielone na mniejsze części filety, jak i niewielkich rozmiarów dzwonka. Oprócz klasycznej ryby w panierce doskonałymi potrawami wigilijnymi są również aromatyczny halibut z pokrojonymi w paski warzywami albo zapieczony wraz z wyrazistym w smaku sosem porowym.