Jak dbać o porcelanę – czy można ją myć w zmywarce?

Porcelana została wynaleziona w Chinach już w VII wieku. Jest to biała, przeświecająca ceramika wytwarzana z mieszanki glinki kaolinowej z kwarcem i skaleniem. Z wyrobionej mieszanki formuje się odpowiedni kształt, a następnie wypala w bardzo wysokiej temperaturze, dochodzącej do 1460°C. Tworzenie porcelanowych wyrobów stało się w Chinach prawdziwą sztuką. Zachowane do dzisiaj przepiękne wazony, patery czy figurki zachwycają subtelnymi kształtami i niezwykłymi zdobieniami.

W Europie produkcję porcelany rozpoczęto dopiero w XVIII wieku na terenie Niemiec. Była tak cenna, że nazywano ją „białym złotem”, bo często zastępowała ten szlachetny kruszec jako królewski podarunek, osiągając wysokie ceny. Wyroby z porcelany przez długi czas były uważane za dzieła sztuki, dlatego też zazwyczaj nie były przeznaczone do codziennego użytku, lecz traktowane jak bardzo drogie prezenty, wyrażające szacunek i uznanie. W obecnych czasach porcelana jest powszechnie dostępna, a wykonane z niej przedmioty pełnią przede wszystkim rolę użytkową.

Śliczne, porcelanowe wyroby można spotkać niemal w każdym domu. Najcenniejsze są dla nas te przekazywane z pokolenia na pokolenie, bo oprócz wartości pieniężnej, często są bezcenne pod względem sentymentalnym. Trzymając w ręku filiżankę, która była w rodzinie od stuleci, myślimy jak wiele mogłaby nam opowiedzieć o życiu naszych przodków. Po starą, często ręcznie zdobioną, porcelanę zazwyczaj sięgamy tylko podczas specjalnych okazji, by przypadkiem się nie wyszczerbiła ani potłukła. Jak należy dbać o rodzinne skarby, które kiedyś będziemy chcieli przekazać naszym dzieciom?

Przede wszystkim najcenniejszą porcelanę przechowujemy w bezpiecznym miejscu np. w przeszklonej serwantce albo w kredensie. Możemy w ten sposób ją wyeksponować, chroniąc równocześnie przed zniszczeniem i kurzem. Talerzyki układane jeden na drugim dobrze przełożyć papierowymi ręcznikami lub serwetkami, co powinno uchronić je przed obiciem.

Starej, ręcznie malowanej porcelany nie wolno myć w zmywarce, ponieważ farby używane dawniej do zdobnictwa nie są odporne na działanie współczesnych detergentów. Już po jednym myciu w zmywarce, filiżanki czy talerzyki mogą wyblaknąć, a nawet stracić niektóre zdobienia. Porcelanę myjemy w letniej wodzie przy użyciu delikatnych detergentów i miękkiej gąbki. Pod żadnym pozorem nie szorujemy ich metalową myjką czy twardą stroną gąbki, bo porysujemy delikatne szkliwo. Aby nie potłuc cennych przedmiotów, najlepiej przed czyszczeniem włożyć do zlewu plastikową miskę lub miękką ściereczkę. Zaraz po umyciu wszystkie elementy wycieramy delikatną ściereczką, by uniknąć powstawania wodnych zacieków.

Zazwyczaj przyjmuje się zasadę, że porcelanę należy myć ręcznie, chociaż zastawy produkowane w ostatnich dziesięcioleciach są bardziej odporne na działanie silnych detergentów. Do zmywarki można włożyć porcelanę z odpowiednim oznaczeniem producenta. Taką informację znajdziemy na opakowaniu lub na spodzie naczyń. Zazwyczaj jest to porcelana biała, niedekorowana i z grubszą warstwą szkliwa, przez co nawet wielokrotne mycie nie powoduje zmatowienia czy powstania zarysowań.

Na działanie zmywarki odporna jest także porcelana z dekoracją wszkliwną. Polega ona na wtórnym wypaleniu naniesionych zdobień, przez co wzór wtapia się w porcelanę. Dekorowane w ten sposób talerze mogą być myte zmywarkach oraz kuchenkach mikrofalowych (jeśli nie mają złotych lub platynowych wzorów). Pamiętajmy, by zaraz po zakończeniu mycia, wyjąć porcelanę ze zmywarki, dokładnie wytrzeć miękką ściereczką i odłożyć w bezpieczne miejsce. Dzięki tym prostym zabiegom porcelanowa zastawa zachowa swoje piękno i będzie nam służyć przez wiele lat.