Wekowanie słoików

Wekowanie jest formą pasteryzacji czyli procesu konserwacji produktów spożywczych. Przetwory umieszcza się w szczelnie zamkniętych słoikach i podgrzewa przez określony czas do odpowiednio dobranej do produktu temperatury (pomiędzy 72-100°C). Ma to na celu przede wszystkim zniszczenie znajdujących się w pokarmie drobnoustrojów i enzymów. Prawidłowo zawekowane owoce, warzywa czy mięsa mogą być przechowywane nawet wiele miesięcy, nie tracąc przy tym swojego unikalnego smaku.

Do wekowana używamy świeżych produktów. Nawet jeśli chcemy dać do słoików przetwory (np. powidła wiśniowe, dżem z cukinii z galaretką, leczo, pomidory w słoikach na zimę), koniecznie zadbajmy o to by warzywa czy owoce były dojrzałe, zdrowe i jędrne. Unikajmy tych nawet lekko nadpsutych, gdyż mogą wpłynąć na smak potrawy, a także doprowadzić do zepsucia się całej zawartości. Przed przystąpieniem do obróbki termicznej produkty dokładnie oczyszczamy i myjemy.

Słoiki, w których chcemy zamieścić produkty, powinny być dokładnie wyczyszczone, wyparzone i mieć podobną wysokość, co znacznie ułatwi sam proces pasteryzacji. Użyte do nich nakrętki także powinny być czyste. Najlepiej używać nowych blaszanych nakrętek typu twist-off, które mają wewnątrz warstwę tworzywa nie wchodzącego w reakcję z żywnością. Jeśli musimy użyć starych nakrętek, zwróćmy uwagę czy pod wieczkiem lub na gwintach nie ma śladów zarysowań albo rdzy.

Przed zamknięciem słoików z umieszczonymi w nich produktami, sprawdzamy uważnie, czy wszystkie gwinty są czyste. Pozostawienie choć odrobiny żywności pomiędzy gwintem słoika a nakrętką może doprowadzić do rozszczelnienia i zepsucia się całej zawartości. Aby się upewnić, że słoiki są dobrze zakręcone i szczelne, można przed pasteryzacją ułożyć je na kilka minut do góry nogami.

Jak pasteryzujemy żywność? Do słoików wkładamy tylko gorące przetwory. Nie powinny one sięgać do nakrętki, dobrze zostawić trochę wolnego miejsca – najlepiej około 2 cm. Świeżo wypełnione słoiki natychmiast zakręcamy i wkładamy do garnka z gorącą wodą, tak, żeby szkło się ze sobą nie stykało i aby woda sięgała do ¾ wysokości słoików. Całość powoli podgrzewamy pod przykryciem. Kiedy woda zacznie wrzeć, zaczynamy odliczać czas pasteryzacji słoików. Małe słoiki wystarczy wekować 15-20 minut, te większe potrzebują zazwyczaj około 30 minut. Warto pamiętać, że część przetworów (grzyby, mięso, niektóre warzywa) potrzebuje kilkukrotnej pasteryzacji, która daje pewność, że zostały wyniszczone wszystkie formy bakterii mające wpływ na psucie żywności.

Po czasie pasteryzacji słoiki należy wyciągnąć z garnka, ustawić na ściereczce do góry dnem i tak pozostawić do całkowitego wystygnięcia. W tym czasie można sprawdzić czy wszystkie słoiki są szczelnie zamknięte. Jeśli wokół któregoś z nich zbiera się płyn, oznacza to, że należy wymienić przykrywkę na inną i najlepiej jeszcze raz poddać cały słoik procesowi pasteryzacji.

Najpopularniejszym sposobem pasteryzacji jest umieszczenie słoików w garnku z wodą i przetrzymywanie ich we wrzątku przez określony czas. Jednak słoiki można także wekować w piekarniku. Ustawiamy je w taki sposób, żeby nie stykały się ze sobą, a następnie rozgrzewamy urządzenie do 130°C. Czas pasteryzacji zaczynamy liczyć od momentu osiągnięcia wybranej przez nas temperatury. Zawekowane słoiki pozostawiamy w piekarniku aż nieco ostygną, a następnie układamy na ściereczce do góry dnem do całkowitego wystudzenia.

Wekowanie słoików w zmywarce przebiega w podobny sposób z tym, że słoiki układamy w koszach do góry dnem, a urządzenie nastawiamy na najwyższą możliwą temperaturę. Po zakończeniu programu, słoiki przekładamy na ściereczkę i czekamy aż zupełnie wystygną. Na koniec sprawdzamy, czy wszystkie wieczka są wklęsłe, co oznacza, że nasze przetwory zostały właściwie zawekowane.