Kozieradka – właściwości i zastosowanie w kuchni

Gatunek ten, znany jako grecka koniczyna, często jest spotykany w basenie Morza Śródziemnego. Popularnością cieszy się również w Turcji, Pakistanie, Indiach i Chinach. Rośnie zarówno na dziko, jak i jest uprawiany na terenach gospodarstw.

Najcenniejszą częścią są jej żółtobrązowe nasiona, pozyskiwane na przełomie lata i jesieni ze strąkowatych owoców. W azjatyckich krajach wykorzystuje się też liście. Kozieradka w kuchni ma dość wszechstronne zastosowanie, o czym napiszemy dalej. Medycyna bazująca na Ajurwedzie bardzo docenia szczególne cechy tego gatunku. A co go wyróżnia?

Niektórzy nazywają grecką koniczynę cudowną rośliną. Zawiera ona bowiem wiele związków chemicznych i pierwiastków, które korzystnie wpływają na organizm człowieka, m.in.: 

• przeciwzapalne i neutralizujące toksyny flawonoidy, 
• izoflawony, mające aktywność zbliżoną do tej, jaką wykazują estrogeny – hormony kobiece, 
• saponiny steroidowe, obniżające cholesterol we krwi i wspierające syntezę hormonów płciowych, 
• substancje śluzowe, oddziałujące na układ trawienny (wspomagają trawienie, osłaniają błonę śluzową w żołądku, eliminują zaparcia) i oddechowy (ułatwiają odkrztuszanie), 
• potas, korzystnie wpływający na pracę serca, 
• wapń, niezbędny dla zdrowia układu kostnego, 
• alkaloidy, pobudzające regenerację komórek w układzie nerwowym, 
• witaminy, przede wszystkim PP, 
• mikroelementy. 

Zbadano, iż roślina ta wpływa na czynność szpiku kostnego, pobudzając wytwarzanie krwinek czerwonych. Zaś wzrost liczby białych krwinek wiąże się z lepszą odpornością. Kozieradka reguluje ponadto poziom cukru we krwi.

Postać, w jakiej często spotyka się tę roślinę, to kozieradka mielona. Jak spożywać ją, by czerpać z jej wspaniałych właściwości? Można np. dodawać nieco sproszkowanych nasion do codziennych potraw: sosów, zup i sałatek. Dzięki temu wartość odżywcza spożywanych posiłków wzrasta. Niektórzy wzbogacają nimi też smak hummusu. Jak widać, wszechstronne są zastosowania uniwersalnej rośliny, jaką jest kozieradka. Przyprawa ta często jest stosowana w krajach azjatyckich wraz z curry. A poza postacią sproszkowaną, ma czasem formę prażonych nasion.

Gdy chce się wspomóc pracę układu pokarmowego, można spożywać kleik przyrządzony z nasion. Pomoże on poradzić sobie z niestrawnością czy zaparciem i złagodzi ewentualne stany zapalne błon śluzowych żołądka. Nasiona w całości mogą również być bazą naparu. Najlepiej wówczas posłodzić go nieco, dodając odrobinę miodu.

W jaki jeszcze inny sposób może być wykorzystana kozieradka? Zastosowanie w kuchni nie jest bowiem jedynym możliwym. Warto pamiętać, że zaparzone nasiona świetnie sprawdzają się jako wcierka na włosy. Preparat taki zapobiega ich wypadaniu i wspomaga wzrost. Regeneruje je, dzięki czemu stają się miększe i gęstsze. Do tego odżywia skórę głowy. 

Z naparu można przygotowywać okłady, pomagające w leczeniu stanów zapalnych skóry – np. owrzodzeń albo czyraków. Kozieradka działa wspomagająco w radzeniu sobie z trądzikiem, dlatego bywa spotykana w formie olejku do stosowania zewnętrznego. Okłady z nasion pomagają także zmniejszać opuchliznę po urazach i łagodzić sińce przy stłuczeniu. 

Jak widać, bardzo liczne zastosowania ma kozieradka. Przyprawa, napar, wcierka, olejek – to przykładowe postacie, pod jakimi występuje. Warto korzystać z jej dobroczynnego oddziaływania na ciało człowieka. Gdzie Ty spróbujesz ją stosować – w kuchni czy jako składnik domowych kosmetyków?