Ułożenie sztućców na stole – savoir-vivre

Wykwintna kolacja nie może się obejść bez odpowiedniego nakrycia stołu. Jeśli chcemy podjąć gości w elegancki sposób i zaserwować im kilka dań, ułóżmy zastawę, serwetki i sztućce według zasad savoir-vivre. Na początku najlepiej dobrać kolor lub wzór obrusa do tych, jakie pojawiają się na stołowej zastawie i szkle. Warto też się zastanowić jak złożyć serwetki, aby swoim kształtem ładnie komponowały się z innymi elementami stołu.

Ułożenie sztućców na talerzu podczas posiłku i po jego zakończeniu także rządzi się pewnymi zasadami, które dobrze znać, zwłaszcza jeśli znajdujemy się w restauracji. Za ich pomocą możemy zasygnalizować, że potrawa nam smakowała (lub nie), czekamy na kolejne danie lub skończyliśmy jeść i kelner może zebrać talerze.

Nakrywając do stołu przede wszystkim pamiętajmy o tym, by sztućce były z jednego kompletu. Sprawdźmy też, czy nie ma na nich nacieków i plam (np. po myciu w zmywarce), ponieważ matowe i poplamione nie będą zachęcały do ich użycia. Jeżeli chodzi o ułożenie sztućców na stole, ogólna zasada jest taka, że układamy je według kolejności serwowanych dań. Czyli np. jeśli pierwszym posiłkiem będzie zupa, łyżka powinna się znajdować na zewnątrz po prawej stronie, a nóż do drugiego dania bliżej talerza.

Jeżeli pomiędzy daniami głównymi będzie przystawka, wówczas dedykowany do niej nóż (mały) powinien znajdować się pomiędzy łyżką do zupy a nożem (dużym) do drugiego dania. Widelce z lewej strony układamy według tej samej zasady. Pamiętajmy przy tym, że wszystkie noże powinny być obrócone ostrzem w stronę talerzy, a łyżki – dnem do powierzchni stołu. Akceptowane jest także ułożenie sztućców na serwetce.

Sztućce deserowe układa się nad talerzem. Trzonek łyżeczki powinien być skierowany w prawą stronę, natomiast widelczyka w lewą, przy czym widelczyk powinien być ułożony bliżej talerza. Po daniu głównym, talerz wymieniamy na deserowy, a obok niego stawiamy filiżankę do kawy lub herbaty na podstawce z łyżeczką.

Warto wiedzieć, że sposób ułożenia sztućców po skończonym posiłku również ma swoją symbolikę. Będąc np. w restauracji, możemy za ich pomocą zasygnalizować, iż skończyliśmy posiłek, był smaczny lub czekamy na kolejne danie. Warto znać podstawowe ułożenie sztućców na talerzu, ponieważ organizując własną wykwintną kolację, będziemy widzieli czy gościom smakowały zaserwowane przez nas dania.

Odkładając nóż i widelec równolegle, tak, by ich trzonki wskazywały godzinę piątą, dajemy do zrozumienia, że skończyliśmy jeść. Kelner, widząc takie ułożenie sztućców, podejdzie do stołu i zabierze talerz. Wiele osób myli to ustawienie sztućców z innym, gdzie nóż ustawiony jest na godzinie czwartej, a widelec na ósmej i oznacza przerwę w jedzeniu czyli, że jeszcze nie skończyliśmy posiłku.

Z kolei, jeśli sztućce skrzyżujemy względem siebie pod kątem prostym na środku talerza tak, że widelec będzie ustawiony pionowo, a nóż trzonkiem skierowany w prawo, poprosimy o podanie kolejnej potrawy. Dzięki takiemu ułożeniu kelner będzie wiedział, że może zabrać nawet pełny talerz i przynieść następne danie.

Jeśli chcemy wyrazić nasze uznanie dla zjedzonego właśnie dania, połóżmy sztućce równolegle do nas i tak, by zęby widelca i ostrze noża były skierowane w prawą stronę. Takie ułożenie sztućców po jedzeniu jednoznacznie informuje, że danie „było pyszne”. Istnieje jeszcze oczywiście jego odwrotne stwierdzenie „nie smakowało mi”, które wyraża się poprzez wetknięcie ostrza noża między zęby widelca i ułożenie trzonków sztućców na godzinę piątą i siódmą, jednak, stosowane jest rzadko, bo uchodzi za niekulturalne.