Patison (dynia talerzowata, dynia letnia) należy – wraz z kabaczkiem, ogórkiem czy melonem - do licznej rodziny dyniowatych. Przywędrował do Europy z Ameryki Południowej w czasach odkryć geograficznych, początkowo jako roślina ozdobna, która dopiero po pewnym czasie trafiła na stoły, głównie w krajach śródziemnomorskich i we Francji. U nas dania z patisona są wciąż mało znane, ale warto to zmienić ze względu na jego smak i lekkostrawność oraz uniwersalność. Dania z patisonem mogą być zarówno proste i szybkie, jak i bardzo wyrafinowane.
Patison z wyglądu przypomina latający spodek ozdobiony falbaną i może przybierać różne barwy – białą, zieloną, granatowo-fiołkową i niemal czarną. Wielkość średnicy poszczególnych odmian patisona waha się od 10 do 20 cm.
Młody, surowy patison (lekko niedojrzały) to idealny zamiennik słodyczy, chipsów czy pikantnych przekąsek, szczególnie dla osób z nadwagą i nadciśnieniem. Delikatny w smaku, aromatyczny miąższ patisona można jeść solo lub dodawać do warzywnych sałatek. Starsze owoce patisona, po obraniu ze skórki, doskonale nadają się do duszenia czy smażenia. Sprawdzą się w mięsnym gulaszu, w fantazyjnym leczo lub w potrawce z czosnkiem i pomidorami, doprawionej kompozycją aromatycznych ziół.
Patisony można także - po przekrojeniu na pół i wydrążeniu gniazd nasiennych – zapiekać nadziewane farszem z mięsa i grzybów lub warzyw (np. czerwonej fasoli, pomidorów czy papryki). Taki faszerowany patison to bardzo efektowne, smaczne i pożywne danie, świetne na obiad lub domową imprezę. Patisony w powodzeniem „naśladują” także inne przysmaki: można usmażyć je w oleju jako frytki, zamarynować na przystawkę zamiast ogórka lub ugotować i polać zrumienioną na maśle bułeczką – jak fasolkę szparagową. W każdej z tych postaci patisony smakują doskonale!
16 kcal/100 g
Patison zawiera witaminę C (17 mg/100 g), betakaroten, kwas foliowy i potas (262 mg/100 g). Jego wartość odżywcza jest zbliżona do cukinii.
Skórka młodych patisonów jest na tyle delikatna, że nie wymaga obierania. Patisony konserwowe mogą zastępować w posiłkach ogórki konserwowe. Niektóre gatunki są uprawiane jako dynie ozdobne.