Przepis na zupę cebulową jest bardzo stary, bo pochodzi aż ze starożytności. W czasach rzymskich potrawa ta była bardzo popularna i postrzegana jako pożywienie dla biedoty, ponieważ uprawa cebuli nie należała do trudnych. Warzywo to nie miało specjalnych wymagań, zarówno pod względem temperatury powietrza, jak i rodzaju gleby. Swój kolejny renesans zupa cebulowa przeżywała w XVIII-wiecznej Francji, gdzie jej nowoczesną wersję przyrządzano na bulionie wołowym i z dodatkiem karmelizowanej cebuli, co nadawało potrawie wyrafinowanej delikatności i słodyczy. Dopiero w drugiej połowie XIX w. zupę podawano w znanej nam obecnie wersji – czyli z dodatkiem grzanek i sera.
Podstawą zupy cebulowej jest wywar warzywny lub mięsny, do którego dodaje się posiekaną cebulę w różnych wersjach – gotowaną, smażoną lub jedynie zeszkloną. W zależności od stopnia ugotowania lub usmażenia cebuli, zupa będzie miała nieco inny smak – zeszklone warzywo sprawi, że danie pozostanie lekko słodkie, surowe lub mocno przyrumienione nada potrawie ciemniejszej barwy i nieco ostrości. Przepisy na danie różnią się także między sobą jeśli chodzi o zagęszczenie zupy. Można dodać odrobinę zahartowanej śmietany, mleko, jajko, mąkę, lub nie zagęszczać zupy, a tylko zmiksować ją na gładki krem.
W zależności od preferencji kucharza zupa cebulowa może być ostra lub łagodna, gęsta lub kremowa, oraz podana z różnymi dodatkami. W wersji francuskiej gotową zupę cebulową przelewamy do miseczek żaroodpornych, dodajemy grzanki, całość posypujemy tartym serem i zapiekamy w wysokiej temperaturze aż warstwa sera nabierze delikatnie złotego koloru. Innymi popularnymi dodatkami do zupy są: karmelizowane kawałki cebulki, niewielkie grzanki czosnkowe albo chipsy z boczku.
Wielbicielom gęstych potraw na pewno zasmakuje cebulowa zupa krem, w której zmiksowana karmelizowana cebulka z dodatkiem bulionu i aromatycznych przypraw takich jak tymianek, ziele angielskie i laur, nadają potrawie aksamitnej konsystencji i wyjątkowego aromatu. Swój delikatny smak i subtelną słodycz zupa krem zawdzięcza długiemu pieczeniu na wolnym ogniu. Warto podać ją w żytnim chlebku, który swoją naturalną kwasowością doskonale podkreśli smak zupy cebulowej.